Tổng quan
Viêm gan D hay bệnh viêm gan delta là bệnh nhiễm trùng khiến gan bị viêm. Vết sưng này trên gan có thể khiến gan bị suy giảm chức năng và gây ra một số vấn đề lâu dài cho gan bao gồm cả sẹo gan và ung thư.
Tình trạng này do vi rút viêm gan D (DHV) gây ra. Loại vi rút này rất phổ biến ở các khu vực như Nam Mỹ, Tây Phi, Nga, các hòn đảo thuộc Thái Bình dương, Trung Á và Địa Trung Hải.
HDV là một trong nhiều dạng của bệnh viêm gan. Các loại khác bao gồm:
- Viêm gan A: Lây truyền qua tiếp xúc trực tiếp với phân hoặc nhiễm phân gián tiếp vào thực phẩm hoặc nước uống
- Viêm gan B: Lây lan khi tiếp xúc với chất dịch cơ thể bao gồm máu, nước tiểu và tinh dịch.
- Viêm gan C: Lây lan khi tiếp xúc với máu hoặc kim tiêm bị ô nhiễm.
- Viêm gan E: Một tình trạng bệnh ngắn hạn, có thể tự khỏi, lây truyền qua phân gián tiếp ô nhiễm thực phẩm và nguồn nước.
Không giống các dạng viêm gan khác, viêm gan D không thể tự lây nhiễm. Tình trạng bệnh này chỉ có thể lây nhiễm cho những người đã bị nhiễm viêm gan B trước đó.
Các tình trạng viêm gan D
Viêm gan D có thể cấp tính hoặc mãn tính.
- Viêm gan D cấp tính: Xảy ra đột ngột, thường gây ra các triệu chứng nghiêm trọng hơn. Tình trạng này có thể tự biến mất. Nếu tình trạng nhiễm trùng kéo dài 6 tháng hoặc hơn có thể được gọi là mãn tính.
- Viêm gan D mãn tính: Vi rút có thể tồn tại trong cơ thể vài tháng trước khi bắt đầu xuất hiện triệu chứng. Khi viêm gan D mãn tính tiến triển, nguy cơ biến chứng sẽ tăng lên. Nhiều người bị viêm gan D mãn tính cuối cùng phát triển thành xơ gan hoặc sẹo gan nặng ở gan.
Hiện nay chưa có thuốc chữa hoặc vắc xin phòng bệnh cho viêm gan D nhưng bệnh này có thể được ngăn ngừa ở những người chưa bị nhiễm viêm gan B. Điều trị viêm gan D phát hiện sớm có thể giúp ngăn ngừa tình trạng suy gan.
Triệu chứng của viêm gan D
Viêm gan D không phải lúc nào cũng xuất hiện triệu chứng. Khi các triệu chứng xuất hiện, chúng có thể bao gồm:
- Vàng da, vàng lòng trắng mắt
- Đau khớp
- Đau bụng
- Nôn mửa
- Ăn không ngon
- Nước tiểu có màu đậm
- Mệt mỏi
Các triệu chứng của viêm gan B và D là tương đồng với nhau, vì vậy có thể khó xác định bệnh nào đang gây ra triệu chứng. Trong một số trường hợp, viêm gan D có thể khiến các triệu chứng của viêm gan B trở nên tệ hơn. Nó cũng có thể gây ra các triệu chứng ở những người bị viêm gan B nhưng chưa có triệu chứng.
Nguyên nhân gây bệnh viêm gan D
Vi rút HDV gây ra bệnh viêm gan D. Bệnh truyền nhiễm và lây lan khi tiếp xúc trực tiếp với chất dịch của người bệnh. Các con đường lây truyền viêm gan D bao gồm:
- Nước tiểu
- Dịch âm đạo
- Tinh dịch
- Máu
- Lây từ mẹ sang con khi sinh
Bệnh nhân mắc viêm gan D có thể lây nhiễm cho người khác ngay cả trước khi xuất hiện triệu chứng. Tuy nhiên chỉ có những người mắc viêm gan B mới có nguy cơ mắc viêm gan D.
Theo Trung tâm nghiên cứu Y tế, khoảng 5% số người mắc bệnh viêm gan B sẽ phát triển thành bệnh viêm gan D. Người bệnh có thể phát triển bệnh viêm gan D cùng thời điểm mắc viêm gan B.
Các yếu tố tăng nguy cơ mắc viêm gan D
Một số yếu tố rủi ro tăng nguy cơ mắc viêm gan D cao hơn bao gồm:
- Người bị viêm gan B
- Người quan hệ tình dục với nhiều người
- Người thường xuyên được truyền máu
- Người sử dụng thuốc tiêm tĩnh mạch IV
Chẩn đoán
Để chẩn đoán chính xác tình trạng bệnh, bác sĩ có thể tiến hành xét nghiệm máu để phát hiện ra kháng thể chống viêm gan D trong máu. Nếu kháng thể được tìm thấy, điều đó có nghĩa là bạn đã mắc bệnh.
Bác sĩ cũng có thể cho kiểm tra chức năng gan nếu nghi ngờ người bệnh bị tổn thương gan. Đây là một xét nghiệm máu đánh giá sức khỏe gan bằng cách đo nồng độ protein, men gan và bilirubin trong máu. Kết quả xét nghiệm chức năng gan sẽ cho biết gan có bị căng thẳng hay tổn thương hay không.
Điều trị
Như đã đề cập phía trên, hiện nay không có phương pháp điều trị nào cho bệnh viêm gan D cấp tính hay mãn tính. Không giống các dạng viêm gan khác, thuốc kháng vi rút dường như không mang lại hiệu quả trong điều trị HDV.
Người bệnh có thể được điều trị thông qua một liều lượng lớn thuốc gọi là interferon trong tối đa 12 tháng. Đây là một loại protein có thể ngăn vi rút lây lan và giúp bệnh thuyên giảm. Tuy nhiên, ngay cả sau khi điều trị, những người bị viêm gan D vẫn có thể có kết quả dương tính với vi rút.
Điều quan trọng chính là bạn cần phải thực hiện các biện pháp phòng ngừa và ngăn chặn sự lây truyền bệnh cũng như chủ động theo dõi các triệu chứng tái phát.
Những bệnh nhân bị xơ gan hoặc tổn thương gan có thể cần phải ghép gan. Đây là một phẫu thuật lớn với việc loại bỏ một phần hoặc toàn bộ lá gan bị hỏng và thay thế bằng một lá gan khỏe mạnh được hiến tặng.
Trong các trường hợp phẫu thuật ghép gan, có khoảng 70% số người sống được trên 5 năm sau khi phẫu thuật.
Phòng ngừa viêm gan D
Cách duy nhất để không nhiễm viêm gan D chính là phòng tránh bệnh viêm gan B. Để phòng ngừa viêm gan B, bạn có thể thực hiện các biện pháp dưới đây:
- Tiêm phòng
- Quan hệ tình dục an toàn
- Ngừng sử dụng các loại thuốc kích thích qua đường tiêm
- Thận trọng với việc xăm và xỏ khuyên: Hãy xỏ khuyên hoặc xăm mình ở những cửa hàng đáng tin cậy và đảm bảo việc vệ sinh dụng cụ sạch sẽ và sử dụng kim tiêm được vô trùng.
