Bệnh suy gan: Triệu chứng & Nguyên nhân gây bệnh

Tổng quan

Gan là cơ quan lớn thứ hai của cơ thể, thực hiện nhiều chức năng quan trọng khác nhau.

Gan xử lý mọi thứ cơ thể ăn và uống, tạo ra năng lượng và chất dinh dưỡng cho cơ thể. Gan giúp lọc các chất độc hại từ máu như rượu và giúp cơ thể chống lại nhiễm trùng.

Việc tiếp xúc với virus hoặc các hóa chất độc hại có thể làm hỏng gan. Khi gan bị tổn thương có thể dẫn tới suy gan và ngừng hoạt động bình thường.

Suy gan là một tình trạng bệnh cực kỳ nghiêm tọng và cần được điều trị ngay lập tức.

Các triệu chứng của suy gan

Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh suy gan có thể bao gồm:

• Buồn nôn
• Ăn không ngon
• Mệt mỏi
• Tiêu chảy
• Vàng da
• Giảm cân
• Dễ bị bầm tím hoặc chảy máu
• Ngứa
• Phù nề hoặc tích tụ chất lỏng ở chân
• Cổ trướng hoặc tích tụ chất lỏng trong bụng

Những triệu chứng này cũng có thể do các bệnh lý hoặc rối loạn khác, có thể làm cho bệnh suy gan khó chẩn đoán. Một số người không có biểu hiện cho đến khi suy gan đã chuyển qua giai đoạn cuối, lúc này có thể sẽ bị mất phương hướng, buồn ngủ thậm chí là hôn mê.

Nếu bị rối loạn chức năng gan, có thể bị vàng da. Độc tố tích tụ trong não gây tình trạng khó ngủ, thiếu tập trung và thậm chí là giảm chức năng thần kinh.

Người bệnh cũng có thể bị phì đại lá lách, chảy máu dạ dày, suy thận và ung thư gan.

Các loại suy gan

Suy gan cấp tính

Suy gan cấp tính diễn ra một cách nhanh chóng và gan có thể bị mất đi chức năng trong vài ngày hoặc vài tuần, nó xảy ra đột ngột mà không có biểu hiện cụ thể nào.

Nguyên nhân phổ biến gây suy gan cấp tính bao gồm ngộ độc hoặc sử dụng thuốc quá liều, có thể xảy ra do dùng quá nhiều acetaminophen (Tylenol) thường được sử dụng để giảm đau, hạ sốt.

Suy gan mãn tính

Suy gan mãn tính phát triển chậm hơn suy gan cấp tính, có thể mất vài tháng hoặc nhiều năm trước khi xuất hiện các triệu chứng.

Suy gan mãn tính thường là kết quả của bệnh xơ gan, xảy ra khi các mô gan khỏe mạnh bị thay thế bằng các mô xẹo do tổn thương từ nhiễm viêm gan C, lạm dụng rượu bia hoặc bị viêm gan nhiễm mỡ.

Trong giai đoạn suy gan mãn tính, gan sẽ bị viêm và gây ra sự hình thành các mô sẹo theo thời gian. Khi cơ thể thay thế mô lành bằng mô sẹo, gan dần mất đi chức năng.

Nguyên nhân gây suy gan

Có nhiều nguyên nhân có thể dẫn tới suy gan.

Nguyên nhân liên quan tới suy gan cấp tính

Suy gan cấp tính có thể xảy ra khi không mắc bệnh gan từ trước.

Nguyên nhân phổ biến gây suy gan cấp tính là do sử dụng acetaminophen quá liều, đây là một loại thuốc không kê đơn.

Suy gan cấp tính cũng có thể do:

• Một số loại thuốc theo toa khác
• Do một số chất bổ sung từ thảo dược
• Do nhiễm virus viêm gan A, viêm gan B và viêm gan C
• Nhiễm độc
• Một số bệnh tự miễn

Suy gan cấp tính có thể do di truyền, do gen được thừa hưởng từ một hoặc cả cha và mẹ.

Nguyên nhân gây suy gan mãn tính

Suy gan mãn tính là kết quả của tình trạng viêm nhiễm lâu ngày dẫn tới sẹo ở các mô gan khỏe mạnh (quá trình xơ hóa). Khi mô sẹo chiếm phần lớn các mô gan khỏe mạnh, nó được gọi là xơ gan.

Một số nguyên nhân gây xơ gan bao gồm:

Nhiễm viêm gan C

Người bị viêm gan C có nguy cơ cao bị suy gan mãn tính hoặc xơ gan. Loại virus này thường không bị phát hiện vì các triệu chứng không phổ biến. Trong một số trường hợp, mọi người sẽ bị tổn thương gan đáng kể trước khi biết mình bị nhiễm viêm gan C.

Theo CDC Hoa Kỳ, tại Hoa Kỳ có từ 5 – 25% người bị viêm gan C mãn tính phát triển thành xơ gan trong vòng 10 – 20 năm.

Virus viêm gan C lây lan qua máu. Sử dụng chung kim tiêm, xăm với kim tiêm không được vệ sinh sạch sẽ hay xỏ khuyên có thể lây bệnh viêm gan C.

Lạm dụng rượu

Một nguyên nhân phổ biến khác gây xơ gan và suy gan mãn tính là do sử dụng rượu.

Thông thường gan có thể phân hủy bất kỳ chất cồn nào cơ thể tiêu thụ. Nếu uống quá nhiều, gan sẽ không thể phân hủy rượu đủ nhanh, các hóa chất độc hại trong rượu có thể gây viêm gan và khiến gan bị sưng tấy. Theo thời gian, các tổn thương này dẫn tới xơ gan.

Bệnh gan nhiễm mỡ không do rượu

Việc gan chứa một lượng nhỏ chất béo là điều tự nhiên, tuy nhiên nếu trọng lượng gan tạo thành hơn từ 5 – 10% chất béo thì nó được gọi là gan nhiễm mỡ NAFLD.

NAFLD là một loại bệnh gan không phải do lạm dụng rượu. Thay vào đó nó có liên quan tới các bệnh như:

• Hội chứng chuyển hóa
• Bệnh béo phì
• Bệnh tiểu đường loại 2
• Gen di truyền

Trong khi giai đoạn đầu của NAFLD có thể không gây hại, nó có thể dẫn đến viêm gan và để lại nhiều sẹo trên gan hơn. Xơ gan và suy gan do gan nhiễm mỡ không do rượu phát triển sau nhiều năm bị viêm nặng.

Một số nguyên nhân ít phổ biến hơn

Các nguyên nhân khác có thể gây suy gan mãn tính nhưng ít phổ biến hơn bao gồm:

• Viêm gan tự miễn
• Bệnh ống mật
• Hội chứng Budd-Chiari gây tắc nghẽn tĩnh mạch gan
• Thuốc điều trị ung thư như hóa trị liệu
• Suy gan mãn tính bên phải
• Xơ gan do thuốc
• Các biến thể di truyền như thiếu alpha-1 antitrypsin.
• Bệnh huyết sắc tố gây ra sự tích tụ sắt trong gan và các cơ quan khác
• Bệnh Wilson gây tích tụ đồng trong gan và các mô cơ thể khác

Cũng có những trường hợp bị suy gan mà không xác định được nguyên nhân.