Tổng quan
Viêm gan tự miễn là tình trạng viêm gan xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể chống lại các tế bào gan. Nguyên nhân chính xác của bệnh viêm gan tự miễn chưa rõ ràng, nhưng các yếu tố di truyền và môi trường dường như tương tác theo thời gian trong việc khởi phát bệnh.
Viêm gan tự miễn không được điều trị có thể dẫn đến sẹo gan (xơ gan) và cuối cùng là suy gan. Tuy nhiên, khi được chẩn đoán và điều trị sớm, bệnh viêm gan tự miễn thường có thể được kiểm soát bằng các loại thuốc ức chế hệ thống miễn dịch.
Ghép gan có thể là một lựa chọn khi bệnh viêm gan tự miễn không đáp ứng với phương pháp điều trị bằng thuốc hoặc trong trường hợp bệnh gan tiến triển.
Triệu chứng của viêm gan tự miễn
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh viêm gan tự miễn khác nhau ở mỗi người và có thể xảy ra đột ngột. Một số người gặp ít vấn đề, nếu có, được nhận biết trong giai đoạn đầu của bệnh, trong khi những người khác gặp các dấu hiệu và triệu chứng có thể bao gồm:
- Mệt mỏi
- Khó chịu ở bụng
- Vàng da và lòng trắng của mắt (vàng da)
- Gan to
- Các mạch máu bất thường trên da (u mạch hình mạng nhện)
- Viêm da
- Đau khớp
- Mất kinh
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Hẹn gặp bác sĩ nếu bạn có bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào khiến bạn lo lắng.
Nguyên nhân gây bệnh viêm gan tự miễn
Viêm gan tự miễn xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể, vốn thường tấn công virus, vi khuẩn và các mầm bệnh khác, thay vào đó nhắm vào gan. Cuộc tấn công này vào gan của bạn có thể dẫn đến viêm mãn tính và tổn thương nghiêm trọng đến các tế bào gan. Hiện vẫn chưa rõ lý do tại sao cơ thể tự chống lại chính mình, nhưng các nhà nghiên cứu cho rằng viêm gan tự miễn có thể được gây ra bởi sự tương tác của các gen kiểm soát chức năng hệ thống miễn dịch và tiếp xúc với các loại virus hoặc thuốc cụ thể.
Các loại viêm gan tự miễn
Các bác sĩ đã xác định được hai dạng chính của bệnh viêm gan tự miễn dịch.
- Viêm gan tự miễn loại 1. Đây là loại bệnh phổ biến nhất. Nó có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi. Khoảng một nửa số người bị viêm gan tự miễn loại 1 có các rối loạn tự miễn dịch khác, chẳng hạn như bệnh celiac, viêm khớp dạng thấp hoặc viêm loét đại tràng.
- Viêm gan tự miễn loại 2. Mặc dù người lớn có thể phát triển bệnh viêm gan tự miễn loại 2, nhưng bệnh này phổ biến nhất ở trẻ em và người trẻ tuổi. Các bệnh tự miễn khác có thể đi kèm với loại viêm gan tự miễn này.
Các yếu tố tăng nguy cơ mắc bệnh
Các yếu tố có thể làm tăng nguy cơ mắc bệnh viêm gan tự miễn bao gồm:
- Là nữ. Mặc dù cả nam và nữ đều có thể phát triển bệnh viêm gan tự miễn nhưng bệnh phổ biến hơn ở nữ giới.
- Tiền sử của một số bệnh nhiễm trùng. Viêm gan tự miễn có thể phát triển sau khi bạn bị nhiễm vi rút sởi, herpes simplex hoặc Epstein-Barr. Căn bệnh này cũng có liên quan đến nhiễm trùng viêm gan A, B hoặc C.
- Di truyền. Bằng chứng cho thấy khuynh hướng mắc bệnh viêm gan tự miễn dịch có thể xảy ra trong gia đình.
- Mắc bệnh tự miễn. Những người đã mắc bệnh tự miễn, chẳng hạn như bệnh celiac, viêm khớp dạng thấp hoặc cường giáp (bệnh Graves hoặc viêm tuyến giáp Hashimoto), có thể dễ bị viêm gan tự miễn.
Các biến chứng của viêm gan tự miễn
Viêm gan tự miễn không được điều trị có thể gây ra sẹo vĩnh viễn ở mô gan (xơ gan). Các biến chứng của xơ gan bao gồm:
- Mở rộng tĩnh mạch trong thực quản của bạn (giãn tĩnh mạch thực quản). Khi lưu thông qua tĩnh mạch cửa bị tắc nghẽn, máu có thể trào ngược vào các mạch máu khác – chủ yếu là những mạch máu trong dạ dày và thực quản của bạn. Các mạch máu có thành mỏng và vì chúng chứa nhiều máu hơn lượng máu dự trữ, nên chúng có khả năng bị chảy máu. Chảy máu ồ ạt trong thực quản hoặc dạ dày từ các mạch máu này là một trường hợp khẩn cấp đe dọa tính mạng cần được chăm sóc y tế ngay lập tức.
- Có dịch trong bụng (cổ trướng). Bệnh gan có thể gây ra một lượng lớn chất lỏng tích tụ trong bụng của bạn. Cổ trướng có thể gây khó chịu và có thể cản trở hô hấp và thường là dấu hiệu của bệnh xơ gan giai đoạn cuối.
- Suy gan. Điều này xảy ra khi các tế bào gan bị tổn thương sâu rộng khiến gan của bạn không thể hoạt động đầy đủ. Lúc này, một ca ghép gan là cần thiết.
- Ung thư gan. Những người bị xơ gan có nguy cơ ung thư gan cao hơn.
Chẩn đoán
Các xét nghiệm và thủ tục được sử dụng để chẩn đoán viêm gan tự miễn dịch bao gồm:
- Xét nghiệm máu. Xét nghiệm mẫu máu của bạn để tìm kháng thể có thể phân biệt viêm gan tự miễn với viêm gan vi rút và các tình trạng khác có các triệu chứng tương tự. Các xét nghiệm kháng thể cũng giúp xác định chính xác loại viêm gan tự miễn dịch mà bạn mắc phải.
- Sinh thiết gan. Các bác sĩ thực hiện sinh thiết gan để xác định chẩn đoán và xác định mức độ và loại tổn thương gan. Trong quá trình phẫu thuật, một lượng nhỏ mô gan sẽ được loại bỏ bằng cách sử dụng một cây kim mỏng đưa vào gan của bạn qua một vết rạch nhỏ trên da. Sau đó, mẫu được gửi đến phòng thí nghiệm để phân tích.
