Hội chứng Kém hấp thu: Nguyên nhân & Triệu chứng

351

Tổng quan

Ruột non có vai trò chính là hấp thụ chất dinh dưỡng từ thực phẩm vào máu. Hội chứng kém hấp thu liên quan tới một số rối loạn trong đó ruột non không thể hấp thụ đủ các chất dinh dưỡng và chất lỏng nhất định.

Các chất dinh dưỡng mà ruột non thường gặp khó khăn trong việc hấp thụ có thể là một hoặc cả hai chất sau:

  • Chất dinh dưỡng đa lượng: Protein, carbohydrate và chất béo.
  • Vi chất dinh dưỡng: Vitamin và khoáng chất

hoi chung kem hap thu

Nguyên nhân gây hội chứng kém hấp thu

Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra hội chứng kém hấp thu, từ một số bệnh đến nhiễm trùng hoặc các vấn đề về phát triển.

Các nguyên nhân có thể gây ra hội chứng kém hấp thu bao gồm:

  • Tổn thương ruột do nhiễm trùng, viêm, chấn thương hoặc phẫu thuật
  • Sử dụng thuốc kháng sinh kéo dài
  • Các tình trạng khác như bệnh celiac, bệnh Crohn, viêm tụy mãn tính hoặc xơ nang
  • Thiếu hụt lactase hoặc không dung nạp lactose.
  • Một số bất thường bẩm sinh hoặc xuất hiện khi sih ra như mất đường mật (khi đường mật không phát triển bình thường và ngăn cản dòng chảy của mật từ gan).
  • Bệnh về túi mật, gan hoặc tuyến tụy
  • Bệnh ký sinh trùng
  • Xạ trị có thể làm tổn thương niêm mạc ruột
  • Một số loại thuốc có thể làm tổn thương niêm mạc ruột như tetracycline, colchicine hoặc cholestyramine.

Hội chứng cũng có thể do các vấn đề tiêu hóa gây ra. Dạ dày có thể không sản xuất được các enzym cần thiết để tiêu hóa một số loại thức ăn hoặc cơ thể không thể kết hợp thức ăn với các enzym và axit do dạ dày tạo ra.

Các nguyên nhân hiếm gây ra hội chứng kém hấp thu

Một số rối loạn không phổ biến có thể dẫn đến kém hấp thu. Một trong số đó được gọi là hội chứng ruột ngắn (SBS). Tình trạng ruột non ngắn lại làm cho ruột kém khả năng hấp thụ chất dinh dưỡng. SBS có thể là một bất thường xuất hiện từ khi sinh ra hoặc nó có thể do phẫu thuật gây ra.

Một số bệnh có thể gây ra chứng kém hấp thu bao gồm nấm nhiệt đới, tình trạng bệnh xảy ra phổ biến ở Ấn Độ, vùng Caribe và một phần Đông Nam Á.

Một nguyên nhân tiềm ẩn thậm chí hiếm hơn gây ra tình trạng kém hấp thu là bệnh Whipple, kết quả của nhiễm trùng do vi khuẩn.

Triệu chứng của hội chứng kém hấp thu

Các triệu chứng của hội chứng kém hấp thu xảy ra khi các chất dinh dưỡng không được hấp thụ sẽ đi qua đường tiêu hóa.

Nhiều triệu chứng khác nhau tùy thuộc vào chất dinh dưỡng cụ thể hoặc chất dinh dưỡng không được hấp thụ đúng cách. Các triệu chứng khác là kết quả của sự thiếu hụt chất dinh dưỡng đó, gây ra bởi khả năng hấp thụ kém.

Người mắc chứng kém hấp thu có thể có các triệu chứng sau nếu bạn không thể hấp thụ chất béo, protein hoặc một số loại đường hay vitamin:

  • Thiếu hụt chất béo có thể gây đi ngoài ra phân màu sáng, mềm, có mùi hôi, mềm hoặc lớn, khó xả
  • Thiếu hụt chất đạm có thể gây khô tóc, rụng tóc và phù nề.
  • Thiếu hụt một số loại đường có thể gây đầy hơi hoặc tiêu chảy
  • Thiếu hụt một số loại vitamin có thể bị thiếu máu, suy dinh dưỡng, huyết áp thấp, giảm cân hoặc suy nhược cơ bắp.

Các yếu tố nguy cơ gây ra hội chứng kém hấp thu

Các yếu tố nguy cơ gây ra hội chứng kém hấp thu bao gồm:

  • Tiền sử gia đình bị xơ nang hoặc kém hấp thu
  • Uống nhiều rượu
  • Phẫu thuật ruột
  • Sử dụng một số loại thuốc bao gồm thuốc nhuận tràng hoặc dầu khoáng

Chẩn đoán

Bác sĩ có thể nghi ngờ hội chứng kém hấp thu nếu bạn xuất hiện các triệu chứng:

  • Tiêu chảy mãn tính
  • Thiếu hụt dinh dưỡng
  • Sút cân

Một số xét nghiệm được sử dụng để xác định chẩn đoán, các thử nghiệm này có thể bao gồm:

  • Kiểm tra phân
  • Xét nghiệm máu
  • Kiểm tra hơi thở
  • Xét nghiệm hình ảnh như chụp CT
  • Sinh thiết

Điều trị chứng hấp thu

Bác sĩ có thể bắt đầu điều trị bằng cách giải quyết các triệu chứng. Các loại thuốc như loperamide có thể hữu ích.

Bác sĩ cũng sẽ muốn thay thế các chất dinh dưỡng và chất lỏng mà cơ thể không thể hấp thụ. Bác sĩ có thể theo dõi về các dấu hiệu mất nước như cơn khát tăng dần, lượng nước tiểu thấp, khô miệng.

Người mắc hội chứng kém hấp thu có thể cần phải lên một kế hoạch điều trị bao gồm:

  • Bổ sung Enzyme: Những chất bổ sung này có thể giúp cơ thể hấp thụ các chất dinh dưỡng mà nó không thể tự hấp thụ được.
  • Thuốc bổ sung vitamin: Chuyên gia dinh dưỡng có thể khuyên bạn nên bổ sung vitamin liều cao hoặc các chất dinh dưỡng khác để bù đắp cho những chất không được ruột hấp thu.
  • Thay đổi chế độ ăn uống: Việc điều chỉnh chế độ ăn uống để tăng hoặc giảm một số loại thực phẩm hoặc chất dinh dưỡng.

Bác sĩ và chuyên gia dinh dưỡng có thể giúp bạn lập một kế hoạch điều trị để kiểm soát các triệu chứng kém hấp thu và cho phép cơ thể nhận được nhiều chất dinh dưỡng và chất lỏng cần thiết để hoạt động bình thường.