Viêm đường mật: Triệu chứng, Nguyên nhân & Điều trị

Tổng quan

Viêm đường mật (Cholangitis) là một loại bệnh gan có tình trạng là sưng, viêm trong ống mật. Bệnh viêm đường mật có thể chia thành các bệnh sau:

• Viêm đường mật nguyên phát (PBC)
• Viêm đường mật xơ cứng nguyên phát (PSC)
• Viêm đường mật thứ phát
• Viêm đường mật miễn dịch

Các ống dẫn mật từ gan và túi mật đến ruột non. Mật là một chất lỏng màu xanh lá cây hoặc vàng nâu giúp cơ thể tiêu hóa, hấp thụ chất béo và làm sạch chất thải từ gan.

Khi các ống dẫn mật bị viêm hoặc tắc nghẽn, mật có thể trào ngược vào gan. Tình trạng này có thể dẫn tới các tổn thương gan và các vấn đề khác. Một số loại viêm đường mật có thể nhẹ và một số có thể đe dọa tới tính mạng.

Có hai loại viêm đường mật chính:

• Viêm đường mật mãn tính: Diễn ra từ từ theo thời gian, có thể gây ra các triệu chứng trong nhiều năm.
• Viêm đường mật cấp tính: Xảy ra đột ngột và gây ra các triệu chứng trong một khoảng thời gian ngắn.

Triệu chứng của viêm đường mật

Các triệu chứng của bệnh viêm đường mật phụ thuộc vào loại viêm và thời gian mắc bệnh. Mỗi người bị viêm đường mật có thể có các dấu hiệu và triệu chứng hơi khác nhau, nhiều người có thể không xuất hiện triệu chứng nào.

Một số triệu chứng ban đầu của viêm đường mật mãn tính có thể bao gồm:

• Mệt mỏi
• Ngứa da
• Khô mắt
• Khô miệng

Người mắc viêm đường mật mãn tính trong thời gian dài có thể có các triệu chứng như:

• Đau phía trên bên phải
• Đổ mồ hôi đêm
• Sưng tấy bàn chân và mắt cá chân
• Tăng sắc tố da (sạm da)
• Đau cơ
• Đau xương khớp
• Đầy hơi
• Tích tụ chất béo vùng da quanh mắt và mí mắt
• Tích tụ mỡ ở khuỷu tay, đầu gối, lòng bàn tay và lòng bàn chân
• Tiêu chảy, đi ra phân nhờn, có màu đất sét
• Tụt cân
• Thay đổi tâm trạng và các vấn đề về trí nhớ.

Người bị viêm đường mật cấp tính có thể có các triệu chứng khác đột ngột như:

• Sốt cao hơn 24 giờ
• Đau hoặc chuột rút phía bên phải bụng
• Ớn lạnh
• Buồn nôn
• Nôn mửa
• Đau lưng
• Vàng da và mắt
• Nước tiểu có màu đậm
• Huyết áp thấp

Các bác sĩ có thể tìm thấy các dấu hiệu của viêm đường mật ở các bộ phận khác của cơ thể bao gồm:

• Gan và lá lách bị sưng hoặc to ra
• Cholesterol cao
• Tuyến giáp hoạt động kém gây suy giáp
• Xương yếu và giòn gây loãng xương

Nguyên nhân gây viêm đường mật 

Có nhiều nguyên nhân có thể gây bệnh viêm đường mật, một số vẫn chưa được làm rõ.

Viêm đường mật mãn tính có thể là một bệnh tự miễn dịch, nguyên nhân là do hệ thống miễn dịch tấn công nhầm vào các ống mật và gây viêm.

Theo thời gian, tình trạng viêm gây ra sẹo hoặc sự phát triển của các mô cứng bên trong đường mật dẫn tới ống mật bị cứng và hẹp lại. Chúng cũng có thể chặn các ống dẫn nhỏ hơn.

Nguyên nhân gây đường mật tính tính có thể do:

• Nhiễm trùng do vi khuẩn
• Sỏi mật
• Tắc nghẽn ống mật
• Khối u

Nguyên nhân môi trường của cả viêm đường mật cấp tính và mãn tính có thể do:

• Nhiễm trùng bởi vi khuẩn, vi rút, nấm hoặc ký sinh trùng
• Hút thuốc
• Tiếp xúc với hóa chất

Các yếu tố nguy cơ làm tăng khả năng bị viêm đường mật bao gồm:

• Giới tính
• Tuổi tác
• Di truyền

Biến chứng của bệnh viêm đường mật

Viêm đường mật có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng nếu không được điều trị. Các biến chứng có thể bao gồm:

• Các vấn đề về cuộc sống: Viêm đường mật có thể gây xơ gan, làm chậm chức năng gan và có thể dẫn tới suy gan. Nó cũng có thể làm tăng nguy ung thư gan, gây sưng gan và cao huyết áp.
• Sỏi mật: Mật bị tắc có thể đông cứng lại thành sỏi, gây đau và nhiễm trùng
• Lá lách to: Nếu gan không hoạt động bình thường và không thể lọc chất thải, chất độc, các tế bào máu cũ có thể tích tụ trong lá lách gây bệnh lá lách to.
• Giãn tĩnh mạch: Huyết áp cao trong gan có thể gây áp lực lớn lên các tĩnh mạch trong dạ dày, dẫn tới sưng và vỡ các tĩnh mạch và gây xuất huyết.
• Nhiễm trùng máu: Viêm đường mật cấp tính có thể dẫn đến nhiễm trùng huyết. Tình trạng này có thể làm hỏng một số bộ phận của cơ thể và đe dọa tới tính mạng nếu không được điều trị.

Viêm đường mật mãn tính cũng có liên quan tới một số tình trạng sức khỏe khác như các vấn đề về tuyến giáp, xơ cứng bì và viêm khớp dạng thấp.

Chẩn đoán

Bác sĩ có thể chẩn đoán viêm đường mật bằng nhiều loại xét nghiệm và chụp cắt lớp. Họ có thể yêu cầu một hoặc nhiều xét nghiệm máu sau:

• Xét nghiệm máu CBC
• Xét nghiệm chức năng gan
• Thử nghiệm kháng thể kháng ty thể
• Kiểm tra cholesterol
• Xét nghiệm cấy máu

Một số loại xét nghiệm hình ảnh có thể cho bác sĩ thấy gan và ống mật đang hoạt động thế nào. Mặc dù không phải lúc nào cũng cần xét nghiệm hình ảnh nhưng chúng có thể giúp bác sĩ xác nhận chẩn đoán hoặc loại trừ các bệnh lý khác có thể có các triệu chứng tương tự.

Các xét nghiệm hình ảnh chẩn đoán bệnh viêm đường bật có thể bao gồm:

• Siêu âm
• Chụp cắt lớp CT
• Chụp mật tụy cộng hưởng từ (MRCP)
• Nội soi mật tụy ngược dòng (ERCP)
• Chụp đường mật xuyên gan qua da (PTC)

Có thể sẽ cần thêm các xét nghiệm khác như xét nghiệm nước tiểu, mật hoặc phân.

Điều trị