Tổng quan
Bệnh thủy đậu (Chickenpox) là một bệnh nhiễm trùng do virus varicella-zoster gây ra. Bệnh gây phát ban ngứa với các mụn nước nhỏ chứa đầy dịch.
Bệnh thủy đậu rất dễ lây cho người chưa mắc bệnh hoặc đã được tiêm vắc xin phòng bệnh.
Ngày nay, vắc xin đã có sẵn để bảo vệ trẻ em khỏi bệnh thủy đậu.
Thuốc chủng ngừa bệnh thủy đậu là một cách an toàn, hiệu quả để ngăn ngừa bệnh thủy đậu và các biến chứng có thể xảy ra.
Triệu chứng của bệnh thủy đậu
Phát ban phồng rộp gây ngứa do nhiễm trùng thủy đậu xuất hiện từ 10 – 21 ngày sau khi tiếp xúc với virus và thường kéo dài khoảng 5 – 10 ngày.
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh có thể xuất hiện từ 1 -2 ngày trước khi phát ban, bao gồm:
- Sốt
- Ăn không ngon
- Đau đầu
- Mệt mỏi và khó chịu
Một khi phát ban thủy đậu xuất hiện, bệnh sẽ trải qua 3 giai đoạn:
- Nổi lên các mụn màu hồng hoặc đỏ sẩn, bùng phát trong vài ngày
- Các mụn nước nhỏ chứa đẩy chất lỏng hình thành trong khoảng một ngày sau đó bị vỡ ra
- Vỏ và vảy bao phủ các mụn nước bị vỡ và mất vài ngày để chữa lành
Bệnh thủy đậu thường nhẹ ở trẻ em khỏe mạnh. Trong trường hợp nghiêm trọng, phát ban có thể bao phủ toàn bộ cơ thể và làm tổn thương ở cổ họng, mắt và niêm mạc niệu đạo, hậu môn và âm đạo.
Khi nào nên đến gặp bác sĩ?
Nếu bạn nghĩ rằng bạn hoặc con bạn bị thủy đậu, hãy tham khảo ý kiến của bác sĩ. Họ thường có thể chẩn đoán bệnh thủy đậu bằng cách kiểm tra phát ban và xem xét các triệu chức khác.
Bác sĩ cũng có thể kê đơn thuốc để giảm bớt mức độ nghiêm trọng của bệnh thủy đậu và điều trị các biến chứng nếu cần thiết.
Để tránh lây nhiễm cho những người khác trong phòng chờ, hãy đặt lịch khám bệnh.
Hãy hỏi ý kiến bác sĩ nếu bạn bị:
- Phát ban lan ra một hoặc cả hai mắt
- Phát ban nốt rất đỏ, ấm hoặc mềm. Điều này là dấu hiệu của nhiễm trùng da thứ phát do nhiễm vi khuẩn.
- Phát ban đi kèm với chóng mặt, mất phương hướng, tim đập nhanh, khó thở, run, mất phối hợp cơ, ho nặng, nôn mửa, cứng cổ, sốt cao hơn 38,9 độ C.
- Bất kỳ ai trong gia đình có vấn đề với hệ thống miễn dịch dưới 6 tháng
Nguyên nhân gây bệnh thủy đậu
Bệnh thủy đậu do vi rút varicella-zoster gây ra. Nó có thể lây lan qua tiếp xúc trực tiếp với phát ban. Bệnh cũng có thể lây lan khi người bị bệnh thủy đậu ho hoặc hắt hơi.
Nguy cơ nhiễm vi rút varicella-zoster gây bệnh thủy đậu sẽ cao hơn với những người chưa bị bệnh thủy đậu hoặc chưa tiêm chủng ngừa bệnh thủy đậu. Điều đặc biệt quan trọng đối với những người làm việc trong môi trường chăm sóc trẻ em hoặc trường học phải được chủng ngừa.
Hầu hết những người đã từng bị thủy đậu hoặc đã được chủng ngừa bệnh thủy đậu đều được miễn dịch với bệnh thủy đậu. Một số người có thể bị thủy đậu nhiều hơn một lần, nhưng rất hiếm. Nếu bạn đã tiêm phòng mà vẫn bị thủy đậu, các triệu chứng thường nhẹ hơn, ít mụn nước hơn và nhẹ hoặc không sốt.
Các biến chứng của bệnh thủy đậu
Bệnh thủy đậu thường là một bệnh nhẹ nhưng nó vẫn có thể nghiêm trọng và dẫn tới nhiều biến chứng nguy hiểm bao gồm:
- Nhiễm khuẩn da, mô mềm, xương, khớp hoặc nhiễm trùng huyết
- Mất nước
- Viêm phổi
- Viêm não
- Hội chứng sốc nhiễm độc
- Hội chứng Reye ở trẻ em và thanh thiếu niên dùng aspirin điều trị bệnh thủy đậu
- Tử vong
Những người có nguy cơ bị biến chứng thủy đậu cao bao gồm:
- Trẻ sơ sinh và trẻ sơ sinh có mẹ chưa từng mắc bệnh thủy đậu hoặc đã chủng ngừa
- Thanh thiếu niên và người lớn
- Phụ nữ có thai chưa mắc bệnh thủy đậu
- Người hút thuốc
- Những người có hệ thống miễn dịch bị suy yếu do dùng thuốc như hóa trị liệu hoặc bệnh tật như ung thư hoặc HIV
- Những người đang dùng thuốc steroid cho một bệnh hoặc tình trạng khác như hen suyễn
Thủy đậu và mang thai
Phụ nữ mang thai bị thủy đậu trong thời kỳ đầu của thai kỳ có nguy cơ sinh trẻ bị nhẹ cân hay các bất thường về tay chân.
Khi người mẹ bị nhiễm thủy đậu trong tuần trước khi sinh hoặc trong vài ngày sau khi sinh, con của họ có nguy cơ cao bị nhiễm trùng nghiêm trọng, có thể đe dọa tới tính mạng.
Nếu bạn đang mang thai và không có miễn dịch với thủy đậu, hãy nói chuyện với bác sĩ về những rủi ro.
Bệnh thủy đậu và bệnh zona
Những người đã bị thủy đậu có nguy cơ mắc bệnh zona thần kinh hay còn gọi là bệnh giời leo. Vi rút varicella-zoster vẫn còn trong tế bào thần kinh sau khi nhiễm trùng da đã lành.
Nhiều năm sau, vi rút có thể tái hoạt động và gây bệnh zona thần kinh. Vi rút có nhiều khả năng xuất hiện trở lại ở người lớn tuổi và những người có hệ miễn dịch suy yếu.
Cơn đau do giời leo có thể kéo dài sau khi mụn nước biến mất, đây được gọi là chứng đau dây thần kinh sau phẫu thuật và có thể nghiêm trọng.
Thuốc chủng ngừa bệnh zona được khuyến cáo cho người lớn đã mắc bệnh thủy đậu.
Cơn đau do giời leo có thể kéo dài sau khi mụn nước biến mất. Đây được gọi là chứng đau dây thần kinh sau phẫu thuật và có thể nghiêm trọng.
Chẩn đoán
Các bác sĩ thường chẩn đoán bệnh thủy đậu dựa trên phát ban.
Nếu có bất kỳ nghi ngờ nào về chẩn đoán, bệnh thủy đậu có thể được xác nhận bằng các xét nghiệm như xét nghiệm máu hoặc cấy mẫu tổn thương.
Phòng ngừa
Thuốc chủng ngừa bệnh thủy đậu (varicella) là cách tốt nhất để ngăn ngừa bệnh thủy đậu.
Theo các chuyên gia của CDC Hoa Kỳ, vắc xin cung cấp sự bảo vệ khỏi vi rút tới 98% cho những người tiêm đủ hai liều. Khi vắc xin không cung cấp sự bảo vệ hoàn toàn, nó có thể làm giảm đáng kể mức độ nghiêm trọng của bệnh thủy đậu.
Thuốc chủng ngừa bệnh thủy đậu (Varivax) được khuyên dùng cho
- Trẻ nhỏ
- Trẻ em từ 7 – 12 tuổi chưa được tiêm phòng
- Người lớn chưa được chủng ngừa, chưa từng mắc bệnh thủy đậu và có nguy cơ bị phơi nhiễm cao
Không sử dụng thuốc chủng ngừa bệnh thủy đậu cho:
- Phụ nữ mang thai
- Người có hệ thống miễn dịch suy yếu
- Những người bị dị ứng với gelatin hoặc kháng sinh neomycin.
Hãy nhờ bác sĩ tư vấn nếu bạn không chắc chắn về việc tiêm vắc xin của mình. Nếu đang có ý định mang thai, hãy tham khảo ý kiến bác sĩ để đảm bảo rằng bạn đã tiêm đủ vắc xin trước khi mang thai.
