Tổng quan
Đục thủy tinh thể (Cataracts) là sự che phủ thủy tinh thể bình thường trong suốt của mắt.
Những người bị đục thủy tinh thể có thị lực bị mờ do đục thủy tinh thể có thể khiến người bệnh khó đọc, khó lái xe (đặc biệt vào ban đêm) hoặc khó đọc biểu cảm của người khác.
Hầu hết bệnh đục thủy tinh thể phát triển khá chậm và không ảnh hưởng đến thị lực sớm. Nhưng theo thời gian, đục thủy tinh thể cuối cùng sẽ cản trở tầm nhìn của bạn.
Ban đầu, ánh sáng mạnh hơn và kính đeo mắt có thể giúp bạn đối phó với bệnh đục thủy tinh thể. Nhưng nếu thị lực suy giảm cản trở các hoạt động thông thường của bạn có thể sẽ phải cần tới phẫu thuật. May mắn thay, phẫu thuật đục thủy tinh thể nói chung là một thủ thuật an toàn và mang lại hiệu quả cao.
Triệu chứng của bệnh đục thủy tinh thể
Các dấu hiệu và triệu chứng của bệnh đục thủy tinh thể có thể bao gồm:
- Nhìn như có mây và mắt bị mờ
- Khó nhìn vào ban đêm
- Nhạy cảm với ánh sáng và độ chói
- Cần ánh sáng sáng hơn để đọc sách hoặc các hoạt động tương tự khác
- Nhìn thấy quầng sáng xung quanh đèn
- Mắt bị phai màu hoặc ố vàng
- Nhìn thấy đôi hình trong một mắt
Lúc đầu, vẩn đục trong tầm nhìn của bạn do đục thủy tinh thể có thể chỉ ảnh hưởng đến một phần nhỏ của thủy tinh thể của mắt và bạn có thể không biết về bất kỳ sự mất thị lực nào.
Khi đục thủy tinh thể phát triển lớn hơn, nó sẽ che khuất ống kính của bạn nhiều hơn và làm biến dạng ánh sáng đi qua ống kính. Điều này có thể dẫn đến các triệu chứng đáng chú ý hơn.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Hãy đi khám bác sĩ ngay nếu bạn nhận thấy bất kỳ thay đổi nào trong thị lực của mình. Nếu bạn bị thay đổi thị lực đột ngột như nhìn đôi hoặc thấy chớp sáng, đau mắt hoặc đau đầu đột ngột hãy nhanh chóng đến bệnh viện.
Nguyên nhân gây đục thủy tinh thể
Hầu hết bệnh đục thủy tinh thể phát triển khi lão hóa hoặc chấn thương làm thay đổi mô tạo nên thủy tinh thể của mắt. Protein và sợi trong thủy tinh thể bắt đầu bị phá vỡ, khiến tầm nhìn trở nên mờ hoặc đục.
Một số rối loạn di truyền di truyền gây ra các vấn đề sức khỏe khác có thể làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể. Đục thủy tinh thể cũng có thể do các bệnh lý về mắt khác, phẫu thuật mắt trong quá khứ hoặc các bệnh lý như tiểu đường. Việc sử dụng thuốc steroid trong thời gian dài cũng có thể gây ra bệnh đục thủy tinh thể.
Đục thủy tinh thể hình thành như thế nào?
Đục thủy tinh thể là một thủy tinh thể bị đục. Thấu kính được đặt phía sau phần có màu của mắt bạn (mống mắt). Ống kính tập trung ánh sáng truyền vào mắt bạn, tạo ra hình ảnh rõ ràng, sắc nét trên võng mạc – màng nhạy cảm với ánh sáng trong mắt có chức năng giống như phim trong máy ảnh.
Khi bạn già đi, các thấu kính trong mắt của bạn trở nên kém linh hoạt, kém trong suốt và dày hơn. Liên quan đến tuổi tác và các tình trạng y tế khác khiến các protein và sợi bên trong thấu kính bị phá vỡ và kết tụ lại với nhau, làm che phủ thấu kính.
Khi đục thủy tinh thể tiếp tục phát triển, lớp vỏ này trở nên dày đặc hơn. Đục thủy tinh thể tán xạ và chặn ánh sáng khi nó đi qua ống kính, ngăn hình ảnh được xác định rõ nét đến võng mạc của bạn. Kết quả là, tầm nhìn của bạn trở nên mờ.
Đục thủy tinh thể thường phát triển ở cả hai mắt, nhưng không phải lúc nào cũng với tỷ lệ như nhau. Đục thủy tinh thể ở một mắt có thể tiến triển hơn mắt còn lại, gây ra sự khác biệt về tầm nhìn giữa hai mắt.
Các loại đục thủy tinh thể
- Đục thủy tinh thể xơ cứng nhân (nuclear cataracts): Loại đục thủy tinh thể ảnh hưởng đến trung tâm của thủy tinh thể. Lúc đầu có thể gây ra cận thị nhiều hơn hoawjcx thậm chí cải thiện thị lực tạm thời. Nhưng theo thời gian, ống kính dần chuyển sang màu vàng đậm và làm mờ thị lực của bạn.
Khi đục thủy tinh thể từ từ phát triển, thủy tinh thể thậm chí cóp thể chuyển sang màu nâu. Ống kính bị ố vàng hoặc chuyển sang màu nâu có thể dẫn đến khó phân biệt các màu sắc khác nhau.
- Đục thủy tinh thể vỏ não (cortical cataracts): Ảnh hưởng đến các cạnh của thủy tinh thể, ban đầu là các vệt mờ hoặc vệt màu trắng. Khi nó phát triển từ từ, các vệt kéo dài đến trung tâm và cản trở ánh sáng đi qua trung tâm ống kính.
- Đục dưới bao sau (posterior subcapsular cataracts): Đục thủy tinh thể ảnh hưởng đến mặt sau của thủy tinh thể, bắt đầu là một vùng nhỏ, mờ đục thường hình thành gần mặt sau của thủy tinh thể, ngay trên đường đi của ánh sáng.
Đục thủy tinh thể dưới bao sau thường cản trở tầm nhìn khi đọc, viết, làm giảm tầm nhìn của bạn khi có ánh sáng chói và gây chói hoặc gây ra các quầng sáng xung quanh ánh đèn vào ban đêm. Các loại đục thủy tinh thể này có xu hướng tiến triển nhanh hơn các loại khác.
- Đục thủy tinh thể bẩm sinh (congenital cataracts): Một số người được sinh ra với bệnh đục thủy tinh thể hoặc phát triển chúng trong thời thơ ấu. Tình trạng bệnh này có thể này có thể do di truyền hoặc liên quan đến nhiễm trùng hoặc chấn thương trong tử cung.
Đục thủy tinh thể bẩm sinh cũng có thể do một số tình trạng bệnh nhất định như chứng loạn dưỡng cơ, bệnh galactosemia, bệnh u sợi thần kinh loại 2 hoặc bệnh rubella. Đục thủy tinh thể bẩm sinh không phải lúc nào cũng ảnh hưởng đến thị lực, nhưng nếu có, chúng thường có thể được loại bỏ ngay sau khi phát hiện.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể
Các yếu tố làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể bao gồm:
- Tuổi già mắt bị lão hóa
- Bệnh tiểu đường
- Tiếp xúc quá nhiều với ánh sáng mặt trời
- Hút thuốc
- Béo phì
- Huyết áp cao
- Bị chấn thương hoặc bị viêm ở mắt
- Từng phẫu thuật mắt trước đây
- Sử dụng thuốc corticosteroid kéo dài
- Uống quá nhiều rượu
Chẩn đoán bệnh đục thủy tinh thể
Để xác định xem bạn có bị đục thủy tinh thể hay không, bác sĩ sẽ xem xét bệnh sử và các triệu chứng của bạn, đồng thời tiến hành khám mắt. Bác sĩ của bạn có thể tiến hành một số xét nghiệm, bao gồm:
- Kiểm tra thị lực: Kiểm tra thị lực sử dụng biểu đồ mắt để đo mức độ bạn có thể đọc một loạt các chữ cái. Đôi mắt của bạn được kiểm tra lần lượt, trong khi mắt còn lại được che đi. Bằng cách sử dụng biểu đồ hoặc thiết bị xem có các chữ cái nhỏ dần, bác sĩ nhãn khoa của bạn xác định xem bạn có thị lực 20/20 hay thị lực của bạn có dấu hiệu suy giảm.
- Soi mắt: Đèn khe cho phép bác sĩ nhãn khoa của bạn nhìn thấy các cấu trúc ở phía trước mắt của bạn dưới độ phóng đại. Kính hiển vi được gọi là đèn khe vì nó sử dụng một dòng ánh sáng cường độ cao, một khe, để chiếu sáng giác mạc, mống mắt, thấu kính và không gian giữa mống mắt và giác mạc của bạn. Đường rạch cho phép bác sĩ của bạn xem các cấu trúc này trong các phần nhỏ, giúp phát hiện bất kỳ bất thường nhỏ nào dễ dàng hơn.
- Khám võng mạc: Để chuẩn bị cho một cuộc kiểm tra võng mạc, bác sĩ nhãn khoa của bạn sẽ nhỏ thuốc vào mắt bạn để mở rộng đồng tử của bạn (giãn ra). Điều này giúp bạn dễ dàng kiểm tra đáy mắt (võng mạc) hơn. Sử dụng đèn khe hoặc một thiết bị đặc biệt gọi là kính soi đáy mắt, bác sĩ nhãn khoa có thể kiểm tra ống kính của bạn để tìm dấu hiệu của bệnh đục thủy tinh thể.
Phòng ngừa bệnh đục thủy tinh thể
Không có nghiên cứu nào chứng minh cách ngăn ngừa đục thủy tinh thể hoặc làm chậm sự tiến triển của bệnh đục thủy tinh thể. Nhưng các bác sĩ cho rằng một số chiến lược có thể hữu ích, bao gồm:
- Kiểm tra mắt thường xuyên: Khám mắt có thể giúp phát hiện bệnh đục thủy tinh thể và các vấn đề về mắt khác ở giai đoạn sớm nhất. Hỏi bác sĩ bạn nên khám mắt bao lâu một lần.
- Từ bỏ thuốc lá: Hãy hỏi bác sĩ của bạn để được gợi ý về cách ngừng hút thuốc. Thuốc, tư vấn và các chiến lược khác có sẵn để giúp bạn.
- Kiểm soát các tình trạng sức khỏe khác: Thực hiện theo kế hoạch điều trị của bạn nếu bạn bị tiểu đường hoặc các tình trạng y tế khác có thể làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể.
- Ăn uống lành mạnh với nhiều trái cây và rau quả. Thêm nhiều loại trái cây và rau quả nhiều màu sắc vào chế độ ăn uống của bạn đảm bảo rằng bạn đang nhận được nhiều vitamin và chất dinh dưỡng. Trái cây và rau quả có nhiều chất chống oxy hóa, giúp duy trì sức khỏe cho đôi mắt của bạn.
Các nghiên cứu không chứng minh rằng chất chống oxy hóa ở dạng viên uống có thể ngăn ngừa bệnh đục thủy tinh thể. Nhưng một nghiên cứu dân số lớn gần đây đã chỉ ra rằng một chế độ ăn uống lành mạnh giàu vitamin và khoáng chất có liên quan đến việc giảm nguy cơ phát triển bệnh đục thủy tinh thể. Trái cây và rau quả có nhiều lợi ích sức khỏe đã được chứng minh và là một cách an toàn để tăng lượng khoáng chất và vitamin trong chế độ ăn uống của bạn.
- Đeo kính râm ngoài trời nắng: Tia cực tím từ mặt trời có thể góp phần vào sự phát triển của bệnh đục thủy tinh thể. Đeo kính râm ngăn tia cực tím B (UVB) khi bạn ở ngoài trời.
- Hạn chế rượu bia: Sử dụng rượu quá nhiều có thể làm tăng nguy cơ bị đục thủy tinh thể.
