Tổng quan
Bệnh ung thư biểu mô tế bào đáy (Basal cell carcinoma) là một loại ung thư da, bắt đầu từ các tế bào đáy – một loại tế bào trong da tạo ra các tế bào da mới khi các tế bào cũ chết đi.
Ung thư biểu mô tế bào đáy thường xuất hiện dưới dạng một vết sưng hơi trong suốt trên da, thường nhất trên các vùng da tiếp xúc với ánh sáng mặt trời như vùng đầu và cổ.
Hầu hết nguyên nhân được cho là do tiếp xúc lâu dài với bức xạ tia cực tím (UV) từ ánh sáng mặt trời vì vậy ánh nắng mặt trời và sử dụng kem chống nắng có thể giúp bảo vệ khỏi ung thư biểu mô tế bào đáy.
Triệu chứng của ung thư biểu mô tế bào đáy
Ung thư biểu mô tế bào đáy thường phát triển trên các bộ phận tiếp xúc với ánh nắng mặt trời, đặc biệt là đầu và cổ và đôi khi là ở bộ phận sinh dục.
Ung thư biểu mô tế bào đáy xuất hiện dưới dạng một sự thay đổi trên da như một sự phát triển hoặc vết loét không lành.
Những thay đổi này trên da thường mang một số đặc điểm sau đây:
- Một vết sưng sáng bóng, có màu da, trong mờ, có thể có màu trắng như ngọc trai hoặc màu hồng trên nền da trắng. Trên da nâu và đen, vết sưng thường có màu nâu hoặc đen bóng. Có thể nhìn thấy các mạch máu nhỏ. Vết sưng có thể chảy máu và đóng vảy.
- Vết bệnh màu nâu, đen hoặc xanh hoặc có đốm đen với đường viền mờ hơi nhô lên.
- Một mảng phẳng, có vảy với một cạnh nhô lên. Theo thời gian, các mảng này có thể phát triển khá lớn.
- Tổn thương dạng sẹo màu trắng, như sáp, không có đường viền rõ ràng.
Khi nào nên đi khám bác sĩ?
Hãy đi khám bác sĩ nếu bạn quan sát thấy những thay đổi về vẻ ngoài của da hoặc các vết loét không rõ nguyên nhân.
Nguyên nhân gây ung thư biểu mô tế bào đáy
Ung thư biểu mô tế bào đáy xảy ra khi một trong những tế bào đáy của da phát triển đột biến trong DNA của nó.
Tế bào đáy được tìm thấy ở dưới cùng của biểu bì, chúng sản sinh ra các tế bào da mới. Khi các tế bào da mới được sinh ra, chúng đẩy các tế bào cũ lên bề mặt da, nơi các tế bào cũ chết đi và bong ra.
Quá trình tạo tế bào da mới được kiểm soát bởi DNA của tế bào cơ bản. DNA chứa các chỉ dẫn cho tế bào biết phải làm gì. Đột biến nói với tế bào cơ bản nhân lên nhanh chóng và tiếp tục phát triển trong khi bình thường nó sẽ phải chết đi.
Cuối cùng, các tế bào bất thường tích tụ có thể tạo thành một khối u ung thư – tổn thương xuất hiện trên da.
Phần lớn thiệt hại với DNA trong các tế bào đáy được cho là do bức xạ tia cực tím (UV) được tìm thấy trong ánh sáng mặt trời và trong đèn thuộc da thương mại và giường tắm nắng.
Các trường hợp ung thư da phát triển trên phần da không thường xuyên tiếp xúc với ánh sáng mặt trời có thể do sự đóng góp của một số yếu tố khác chưa được làm rõ.
Các yếu tố làm tăng nguy cơ ung thư biểu mô tế bào đáy bao gồm:
- Người dành nhiều thời gian dưới ánh nắng mặt trời có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào đáy. Mối đe dọa lớn hơn nếu bạn sống ở nơi có nắng hoặc nhiệt độ cao, cả hai đều khiến bạn tiếp xúc với bức xạ UV nhiều hơn. Cháy nắng nghiêm trọng cũng làm tăng nguy cơ mắc bệnh.
- Xạ trị: Xạ trị để điều trị mụn trứng cá hoặc các tình trạng da khác có thể làm tăng nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào đáy tại các vị trí điều trị trước đó trên da
- Người dễ bị tàn nhang hoặc bỏng, người có làn da trắng sáng, tóc đỏ hoặc vàng, mắt sáng màu có nguy cơ mắc ung thư biểu mô tế bào đáy cao hơn người bình thường
- Người lớn tuổi
- Người có tiền sử cá nhân hoặc gia đình bị ung thư da
- Sử dụng thuốc ức chế miễn dịch
- Tiếp xúc với asen – một kim loại độc hại được tìm thấy rộng rãi trong môi trường
- Người mắc các hội chứng di truyền gây ung thư da như hội chứng ung thư biểu mô tế bào đáy dạng nevoid (hội chứng Gorlin-Goltz) và xeroderma pigmentosum.
Các biến chứng của ung thư biểu mô tế bào đáy
Các biến chứng của ung thư biểu mô tế bào đáy có thể bao gồm:
- Tăng nguy cơ mắc các loại ung thư da khác: Tiền sử ung thư biểu mô tế bào đáy cũng có thể làm tăng cơ hội phát triển các loại ung thư da khác như ung thư biểu mô tế bào vảy.
- Ung thư lan rộng ra ngoài da: Rất hiếm khi ung thư biểu mô tế bào đáy có thể di căn đến các hạch bạch huyết lân cận và các khu vực khác của cơ thể như xương và phổi.
Chẩn đoán
Để đánh giá bất kỳ sự thay đổi nào trên da, bác sĩ da liễu sẽ tiến hành khám và kiểm tra lịch sử bệnh.
Bạn có thể sẽ phải tiến hành một số thủ tục để chẩn đoán bệnh ung thư biểu mô tế bào đáy:
- Kiểm tra da
- Xét nghiệm sinh thiết da
Phòng ngừa ung thư biểu mô tế bào đáy
Để giảm nguy cơ ung thư biểu mô tế bào đáy, bạn nên:
- Tránh ánh nắng giữa ngày
- Thoa kem chống nắng thường xuyên
- Sử dụng quần áo bảo hộ để che phủ làn da
- Tránh sử dụng giường tắm nắng
- Kiểm tra da thường xuyên
