Tuyến giáp là một tuyến nhỏ có hình con bướm nằm ở phía dưới cổ. Nó là một phần của một mạng lưới phức tạp của các tuyến được gọi là hệ thống nội tiết. Hệ thống nội tiết chịu trách nhiệm điều phối nhiều hoạt động của cơ thể.
Tuyến giáp sản xuất ra các hormone điều chỉnh sự trao đổi chất của cơ thể bạn.
Một số các rối loạn khác nhau có thể xảy ra ở tuyến giáp khi nó sản xuất ra quá nhiều hormone (được gọi là cường giáp) hay không đủ hormone (suy giáp).
Có 4 rối loạn phổ biến của tuyến giáp bao gồm: Bệnh Hashimoto, bệnh Graves, bệnh bướm cổ và bướu nhân tuyến giáp.
1. Bệnh cường giáp
Bệnh cường giáp xảy ra khi tuyến giáp hoạt động quá mức và sản xuất ra quá nhiều hormone. Bệnh cường giáp ảnh hưởng tới khoảng 1% phụ nữ và ít khi xảy ra ở nam giới.
Bệnh Graves là nguyên nhân chính dẫn tới bệnh cường giáp. Các nốt trên tuyến giáp còn được biết tới với cái tên bướu cổ độc hại hay bướu cổ đa nhân cũng có thể khiến tuyến giáp sản xuất quá mức hormone cho phép.
Việc sản xuất hormone tuyến giáp quá mức sẽ dẫn tới các triệu chứng sau:
- Bồn chồn, hồi hộp
- Tim đập nhanh
- Dễ cáu gắt
- Tăng tiết mồ hôi
- Run rẩy
- Cảm giác lo âu
- Khó ngủ
- Mỏng da
- Tóc và móng dễ gãy, đứt
- Yếu cơ
- Giảm cân
- Mắt lồi (bệnh Graves)
2. Bệnh suy giáp
Suy giáp là bệnh lý đối nghịch với cường giáp. Tuyến giáp hoạt động kém và không thể sản xuất đủ lượng hormone cần thiết.
Bệnh suy giáp thường xảy ra do bệnh Hashimoto, phẫu thuật cắt bỏ tuyến giáp hoặc các tổn thương do xạ trị.
Việc tuyến giáp sản xuất quá ít hormine khiến dẫn đến các triệu chứng:
- Mệt mỏi
- Da khô
- Sợ lạnh
- Giảm trí nhớ
- Tăng cân
- Cơ thể yếu đuối
- Giảm nhịp tim
- Táo bón
- Hay cảm thấy phiền muộn
- Bất tỉnh
3. Bệnh Hashimoto
Bệnh Hashimoto còn được gọi là bệnh viêm tuyến giáp lymphocytic mãn tính. Đây là nguyên nhân phổ biến gây ra bệnh suy giáp và ảnh hưởng tới rất nhiều người.
Bệnh này có thể xảy ra ở mọi lứa tuổi nhưng phổ biến nhất là ở các phụ nữ trung niên. Bệnh thường xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm và phá hủy tuyến giáp khiến suy giảm khả năng sản xuất hormone ở tuyến giáp.
Một số người mắc bệnh Hashimo nhẹ có thể không thấy rõ triệu chứng. Bệnh thường ủ trong nhiều năm và các triệu chứng có thể không rõ ràng, dễ nhầm lẫn với nhiều bệnh lý khác nhau.
Một số triệu chứng của bệnh này bao gồm:
- Cơ thể mệt mỏi
- Hay phiền muộn
- Táo bón
- Tăng cân
- Khô da
- Tóc khô và mỏng
- Da mặt nhợt nhạt, mặt dễ sưng
- Kinh nguyệt không đều và nặng hơn bình thường
- Sợ lạnh
- Tuyến giáp to hoặc bướu cổ
4. Bệnh Graves
Bệnh Graves được đặt theo tên của vị bác sĩ, là người đầu tiên đối mặt và mô tả về nó cách đây hơn 150 năm (chứ không phải ông Graves đi rừng trong LOL đâu nhé :v).
Bệnh Graves là nguyên nhân phổ biến gây bệnh cường giáp ở nhiều người. Graves là một rối loạn tự miễn dịch, xảy ra khi hệ thống miễn dịch của cơ thể tấn công nhầm vào tuyến giáp. Điều này khiến cho tuyến giáp phải sản xuất quá mức hormone giúp điều chỉnh quá trình trao đổi chất.
Bệnh Graves thường là bệnh do di truyền và có thể xuất hiện ở cả nam và nữ với mọi lứa tuổi, phổ biến nhất ở phụ nữ từ 20 – 30 tuổi.
Các yếu tố khác dẫn tới bệnh Graves là do căng thẳng, mang thai và hút thuốc.
Khi lượng hormone tuyến giáp trong máu cao, bạn sẽ có thể nhận thấy các triệu chứng sau:
- Lo âu
- Cáu gắt
- Mệt mỏi
- Tay run rẩy
- Rối loạn nhịp tim
- Đổ mồ hôi nhiều
- Khó ngủ
- Tiêu chảy hoặc đi nặng thường xuyên
- Thay đổi chu kỳ kinh nguyệt
- Bướu cổ
- Mắt lồi và các vấn đề suy giảm thị lực
5. Bệnh bướu cổ
Bệnh bướu cổ là một bệnh tuyến giáp thường được chia làm 3 loại: Bướu lành tính, ung thư hoặc rối loạn chức năng nội tiết tuyến giáp.
Nguyên nhân chủ yếu gây bướu cổ là do cơ thể dung nạp thiếu iốt. Và bệnh lý này hiện đang ảnh hưởng tới khoảng 200 triệu người (trong số 800 triệu người bị thiếu iốt trên toàn thế giới).
Bướu cố có thể xảy ra với bất kỳ ai và với bất kì lứa tuổi nào, đặc biệt là những nơi thiếu thực phẩm giàu iot. Tuy nhiên, bướu cổ thường xảy ra với những phụ nữ sau 40 tuổi – là những người dễ có khả năng bị rối loạn tuyến giáp.
Các yếu tố khác gây ra bệnh bướu cổ bao gồm do di truyền, một số loại thuốc nhất định, mang thai hoặc do phơi nhiễm phóng xạ.
Bướu cổ thường không có các triệu chứng nghiêm trọng. Tuy nhiên nếu bướu phát triển đủ lớn thì bạn sẽ nhận thấy các dấu hiệu sau:
- Sưng hoặc cảm giác có gì đó thắt chặt cổ
- Khó thở và nuốt
- Ho và khò khè
- Khàn giọng
6. Bướu nhân tuyến giáp
Bướu nhân tuyến giáp là sự tăng trưởng và hình thành các bướu nhân nằm trên hoặc trong tuyến giáp.
2 trong số những nguyên nhân gây ra bướu nhân tuyến giáp đó là do thiếu iốt và bệnh hashimoto. Các nhân có thể ở dạng rắn hoặc chứa đầy chất lỏng ở trong.
Hầu hết các bướu nhân này là lành tính nhưng chúng cũng ẩn chứa nguy cơ ung thư với một số trường hợp hiếm gặp.
Cũng như các vấn đề rối loạn liên quan tới tuyến giáp khác, các nốt sần thường gặp ở phụ nữ hơn là nam giới và có nguy cơ ở cả 2 giới tăng dần theo tuổi tác.
Thường thì các bướu nhân tuyến giáp không biểu hiện rõ các triệu chứng, tuy nhiên nếu nó đủ lớn, có thể gây sưng cổ và dẫn tới khó nuốt, khó thở, đau và bướu cổ.
Một số nốt sần sản xuất hormone tuyến giáp, gây ra mức độ hormone tuyến giáp cao bất thường trong máu. Khi đó sẽ có các triệu chứng như sau:
- Mạch đập nhanh
- Hồi hộp
- Thèm ăn
- Run rẩy
- Sụt cân
- Da nhờn
Ngoài ra, các triệu chứng tương tự như suy giáp nếu các nốt nhân có liên quan tới bệnh Hashimoto. Các triệu chứng bao gồm:
- Mệt mỏi
- Tăng cân
- Rụng tóc
- Khô da
