Canxi không chỉ đóng vai trò quan trọng trong việc xây dựng và duy trì xương chắc khỏe mà còn là yếu tố không thể thiếu trong nhiều chức năng cơ bản của cơ thể.
Khi hàm lượng canxi trong máu tăng lên quá mức cần thiết, điều này có thể dẫn đến tình trạng tăng canxi máu và có thể gây ra những vấn đề về sức khỏe nghiêm trọng nếu không được kiểm soát.
1. Thông tin tổng quan về tăng canxi máu
Tăng canxi máu (Hypercalcemia) là tình trạng y tế xảy ra khi hàm lượng canxi trong máu vượt quá mức an toàn.
Canxi là một khoáng chất cần thiết cho nhiều hoạt động của cơ thể, bao gồm xây dựng và duy trì xương chắc khỏe, giúp máu đông lại, hỗ trợ chức năng cơ và truyền dẫn các tín hiệu thần kinh.
Mức canxi bình thường trong máu là khoảng 8.5 – 10.5 miligrams/deciliter (mg/dL). Nếu hàm lượng canxi trong máu của bạn vượt quá mức này, bạn có thể bị mắc tăng canxi máu.
Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình trạng này, phổ biến nhất là cường tuyến cận giáp (Hyperparathyroidism); một số loại ung thư như ung thư phổi, ung thư vú hoặc bệnh bạch cầu; sử dụng quá nhiều thuốc bổ sung canxi hoặc vitamin D; các bệnh khác như sỏi thận, bệnh tiểu đường.
2. Các dấu hiệu của tăng canxi máu
Tăng canxi máu có thể không gây ra bất kỳ triệu chứng nào ở giai đoạn mới mắc. Tuy nhiên khi hàm lượng canxi trong máu tăng lên hoặc tình trạng này kéo dài lâu, một số triệu chứng dưới đây có thể xuất hiện:
- Mệt mỏi, khó tập trung
- Cảm giác khát và tiểu nhiều
- Táo bón, khó tiêu
- Mất khả năng tập trung, cảm thấy mơ màng hoặc rối loạn nhận thức
- Đau nhức xương, nguy cơ gãy xương
- Co giật, co cứng hoặc tình trạng lo âu, dễ bị kích động.
- Buồn nôn, chán ăn
Một số triệu chứng khác hiếm gặp cũng có thể xảy ra như đau ngực, đau tim, hôn mê hoặc thậm chí tử vong.
Nếu bạn cảm thấy bất kỳ dấu hiệu hoặc triệu chứng nào phía trên, hãy đi khám sức khỏe hoặc nhờ sự tư vấn của bác sĩ ngay lập tức.
3. Nguyên nhân gây tăng canxi trong máu
Tăng canxi máu có thể xảy ra do nhiều nguyên nhân khác nhau, dưới đây là một số nguyên nhân phổ biến:
- Bệnh lý tuyến giáp
- Một số bệnh ung thư như ung thư phổi, ung thư vú hoặc bệnh bạch cầu có thể tạo ra chất giống hormone có thể làm gia tăng hàm lượng canxi trong máu. Ung thư xương cũng có thể giải phóng canxi vào máu.
- Sử dụng một số loại thuốc như thiazide diuretics (thuốc lợi tiểu) hoặc lithium
- Bổ sung quá nhiều canxi hoặc vitamin D từ thực phẩm hoặc thực phẩm bổ sung.
- Biến chứng của một số bệnh lý khác như bệnh sỏi thận, tăng huyết áp, rối loạn chức năng hô hấp hoặc bệnh bạch biến.
4. Các biến chứng nguy hiểm
Tăng canxi máu nếu không được điều trị có thể gây ra nhiều biến chứng nguy hiểm dưới đây:
- Canxi cao trong nước tiểu dễ hình thành sỏi thận và làm suy thận.
- Canxi đóng vai trò quan trọng trong việc gửi tín hiệu điện trong tim. Nếu hàm lượng canxi trong máu quá cao, nó có thể làm rối loạn nhịp tim và gây nguy hiểm tới tính mạng.
- Nếu tăng canxi máu xảy ra do bệnh tuyến giáp, canxi có thể rút ra khỏi xương, làm giảm mật độ xương và tăng nguy cơ loãng xương, dễ gãy xương.
- Trong trường hợp nghiêm trọng, tăng canxi máu có thể khiến người bệnh cảm thấy mơ màng, đau đầu, đau cơ, mệt mỏi. Nếu không được điều trị, bệnh có thể dẫn đến cảm giác tối loạn và mất kiểm soát.
Tuy tăng canxi máu có nhiều biến chứng nguy hiểm trên nhưng bạn đừng quá lo, tăng canxi máu thường có thể điều trị dễ dàng nếu được phát hiện và điều trị kịp thời.
5. Chẩn đoán và điều trị
Chẩn đoán
Để chẩn đoán tăng canxi máu, bác sĩ có thể hỏi bệnh nhân về lịch sử y tế và kiểm tra lâm sàng.
Ngoài ra, bác sĩ cũng có thể yêu cầu bạn thực hiện xét nghiệm máu hoặc xét nghiệm nước tiểu để kiểm tra hàm lượng canxi trong máu và nước tiểu.
Trong một số trường hợp, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm hình ảnh như chụp X-quang, CT scan, MRI để kiểm tra xem có dấu hiệu của bệnh lý khác không.
Điều trị
Điều trị tình trạng tăng canxi máu phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của bệnh.
Trong trường hợp đơn giản có thể chỉ cần điều chỉnh chế độ ăn uống hoặc loại thuốc bệnh nhân đang sử dụng.
Trong trường hợp tăng canxi máu xảy ra do các bệnh lý, bạn sẽ cần điều trị các bệnh lý này để giảm hàm lượng canxi trong máu.
Bác sĩ cũng có thể khuyến nghị bạn uống nhiều nước để giúp thải bớt canxi ra khỏi cơ thể qua đường tiểu.
Nếu canxi trong máu quá cao và gây ra các triệu chứng nguy hiểm, bạn có thể cần điều trị tại bệnh viện để giảm nhanh mức canxi trong máu.
Dù tình trạng có thể dễ kiểm soát nhưng việc điều trị tăng canxi trong máu thường cần được duy trì lâu dài và tuân thủ mọi chỉ dẫn về điều trị từ bác sĩ.
6. Các biện pháp phòng ngừa
Để phòng ngừa tình trạng tăng canxi máu, bạn có thể áp dụng một số biện pháp dưới đây:
- Kiểm tra sức khỏe định kỳ để theo dõi các chỉ số trong cơ thể, đặc biệt nếu bạn từng mắc bệnh liên quan đến tăng canxi máu hoặc đang sử dụng các loại thuốc có thể ảnh hưởng tới hàm lượng canxi trong máu.
- Duy trì chế độ ăn uống hợp lý, cân đối, uống đủ nước, không tiêu thụ quá nhiều sản phẩm chứa canxi mà không có chỉ dẫn của bác sĩ.
- Điều trị các bệnh lý có thể gây ra tình trạng tăng canxi máu.
- Tăng cường vận động có thể giúp tăng cường sức khỏe và hạn chế bệnh tật.
- Hạn chế tiêu thụ đồ uống có cồn
Hãy luôn nhớ rằng, không lời khuyên nào trên mạng có thể thay thế được lời tư vấn của các bác sĩ hoặc chuyên gia y tế với tình trạng sức khỏe cá nhân của bạn.
Tăng canxi máu là một tình trạng cần được chú ý bởi nó có thể gây nhiều biến chứng nguy hiểm.
Nếu bạn có bất kỳ triệu chứng nào hoặc có nguy cơ mắc phải tình trạng này, bạn cần liên hệ và tham khảo ý kiến của một bác sĩ.
Việc chẩn đoán sớm và quản lý tình trạng này hiệu quả có thể giúp ngăn ngừa các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Dù vậy, việc duy trì một lối sống lành mạnh bao gồm chế độ ăn uống cân đối, chăm chỉ thể dục cũng đóng một vai trò trong việc duy trì hàm lượng canxi trong máu ổn định và sức khỏe tổng thể tốt.
